Jeśli posiadasz konto na portalu - zaloguj się, jeśli go nie posiadasz zarejestruj się.
Kania ruda (Milvus milvus)
Systematyka
Rząd: drapieżne (Falconiformes)
Rodzina: jastrzębiowate (Accipitridae)
Gatunek: Kania ruda (Milvus milvus)
Charakterystyka/ morfologia
Ptak o smukłej sylwetce i pstrokatym upierzeniu. Obie płci ubarwione jednakowo. Upierzenie przeważnie rdzawo brązowe. Ogon czerwonobrązowy z wierzchu i jasnoszary od spodu, dość głęboko wcięty jest najważniejszym elementem rozpoznawczym tego ptaka przy locie na dużych wysokościach. Głowa, szyja i miejsca osadzenia skrzydeł jasnopopielate z kreskowaniem. Wierzch ciała rdzawo brązowy, spód ciała jaśniejszy, kreskowany. Na spodniej stronie skrzydła duża biała plama, na wierzchniej przekątny pasek. Dziób żółty z czarną końcówką, nogi żółte. W porównaniu z myszołowem jest znacznie większa i ma dłuższe skrzydła. Po okresie lęgowym kanie mogą nocować w grupach liczących nawet sto osobników. Kania ruda często szybuje na prostych lub lekko zgiętych skrzydłach, co przypomina w kształcie literę M. W szybkim i zwinnym locie ma prawie zawsze rozłożony ogon, który czasem przekrzywia. Z dużą umiejętnością wykorzystuje wznoszące prądy powietrza. Nie jest tak towarzyska jak kania czarna. Długość ciała 65–72 cm, rozpiętość skrzydeł 145–155 cm, waga 1,2–1,5 kg
Biotop/ preferencje pokarmowe
Preferuje świetliste lasy liściaste i mieszane ze starodrzewami (również leśne polany) w sąsiedztwie otwartych pól, łąk, często w okolicach dolin rzek czy stawów, skalistych wybrzeży, ale gniazduje również z dala od wody. Spotykana zarówno na nizinach, głównie pojezierzach i w górach. Jeśli podejmuje zimowanie to często z powodu obecności na danym terenie wysypisk odpadów lub resztek pozostawianych przez rzeźnie. Jej pożywieniem są drobne kręgowce, głównie ssaki jak krety i gryzonie, ale też jaszczurki, owady i dżdżownice, nie stroni od padliny i odpadków mięsnych. Jej ofiarami padają większe zwierzęta niż w przypadku kani czarnej. Dieta jest tak zróżnicowana jak siedliska, które zajmuje. Woli chwytać żywą zdobyczą w locie niż spożywać padlinę. Może atakować agresywnie inne drapieżniki, nawet gdy są od niej większe, aby odebrać im ofiarę. W ten sposób tłumaczy się znajdowane w żołądkach tych ptaków resztki zwierząt, których osobnik tej wielkości nie dałby rady sam złowić. Może spożywać ryby, zarówno te wyrzucone na brzeg, jak i biernie unoszone z prądem wody. Kani udaje się je sprawnie zbierać przy niskim locie nad wodą. W ten sposób też poluje na żywe ofiary. Drobne ssaki i bezkręgowce może wypatrywać nawet w czasie wolnego chodzenia po ziemi. Częściej jednak wypatruje ich z gałęzi drzewa. Poza tym kaniom rudym zdarza się plądrować gniazda krukowatych. Poluje na otwartych przestrzeniach pól uprawnych, obrzeżach dróg i wysypiskach śmieci krążąc nad nimi.
Rozwój osobniczy
Gniazdo zwykle na drzewie, najczęściej liściastym, znajduje się wysoko w rozwidleniu gałęzi lub konaru i głównie na skraju lasu. Konstrukcja gniazda jest specyficzna. Podstawę stanowi gruba gałąź, ale wyściółka składa się zarówno z miękkich materiałów roślinnych, jak też i z różnych odpadów na przykład: papieru, szmat, kości czy skór. Kanie gniazdo mogą wykorzystywać przez wiele lat. Ze względu na agresywność wobec innych ptaków drapieżnych i przechwytywanie od nich pożywienia w okolicy lęgowisk kań rudych nie ma zwykle gniazd innych gatunków szponiastych. W ciągu roku wyprowadza jeden lęg, składając w kwietniu lub maju najczęściej 2 - 4 białe, rdzawo nakrapiane jaja. Wylęg następuje tylko raz w roku. Jaja wysiadywane są przez okres około 30 dni przez samicę. Samiec w tym czasie przynosi jej pokarm. Młode są troskliwie karmione przez obojga rodziców. W pierwszych 2 tygodniach karmi je bezpośrednio samica podając kawałki pożywienia przynoszonego przez samca, potem samiec również podziela czynności partnerki. Starsze młode potrafią już rozdzielać mięso same. Pisklęta opuszczają gniazdo po około 50 dniach. O przynależności do tego gatunku świadczą ich rdzawe stopy, widoczne już od wyklucia. W wieku 2 lat ptaki te przystępują do rozrodu.
Status gatunku
Kani rudej zagraża wycinka starych drzew w pobliżu wody, szczególnie miedzy wałami, likwidowanie bagien, zadrzewień i coraz intensywniejszy rozwój rolnictwa. W Polsce objęta ochroną gatunkową ścisłą. Wokół gniazd kań czarnych obowiązuje strefa ochronna: przez cały rok w promieniu do 100 m, a okresowo (od 1.03 do 31.08) – w promieniu do 500 m od gniazda.
Przygotowała: Wanda Kula